Ινομυώματα και νέες θεραπείες

Ινομύωμα είναι καλοήθης όγκος που εντοπίζεται στον μυϊκό χιτώνα του τοιχώματος της μήτρας (μυομήτριο), απαρτίζεται από διογκωμένες λείες μυϊκές ίνες και ινώδη συνδετικό ιστό και εμφανίζεται ιστολογικά ως διακριτή στρογγυλή μάζα, που διαχωρίζεται σαφώς από τον γύρω ιστό της μήτρας. Μπορεί να βρίσκεται μέσα στο σώμα της μήτρας, στην εξωτερική της επιφάνεια, στον τράχηλο ή να κρέμεται από έναν μίσχο και αναλόγως διακρίνεται σε ενδοκοιλωτικό, ενδοτοιχωματικό, υποορογόνιο, υποβλεννογόνιο και μισχωτό. Ο αριθμός και το μέγεθος ποικίλει και η διάγνωση μπορεί να τεθεί, απλά, υπερηχογραφικά και στην περίπτωση του τραχηλικού μισχωτού ινομυώματος με την επισκόπηση του τραχήλου της μήτρας.

Τα ινομυώματα μπορεί να είναι ασυμπτωματικά. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται μόνο απλή παρακολούθηση. Κατά την εμμηνόπαυση συρρικνώνονται λόγω έλλειψης οιστρογόνων. Όμως, χρειάζεται να αντιμετωπιστούν αν προκαλούν κάποιο από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Αιμορραγία εκτός περιόδου
• Αιμορραγία κατά την περίοδο
• Πυελικό άλγος
• Συχνουρία ή άλλα προβλήματα στην ούρηση, αν πιέζει την ουροδόχο κύστη
• Δυσκοιλιότητα, αν πιέζει το παχύ έντερο
• Δυσπαρεύνια (πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή)
• Υπογονιμότητα, επαναλαμβανόμενες αποβολές, πρόωρο τοκετό
• Πόνο στην οσφύ, ακόμα και στην πλάτη ή τα κάτω άκρα

Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος, τον αριθμό, το σημείο στο οποίο βρίσκονται, τα συμπτώματα, την ηλικία, τη γενική κατάσταση της υγείας και την επιθυμία της γυναίκας για εγκυμοσύνη.

Η φαρμακευτική θεραπεία επιλέγεται για την μείωση του μεγέθους των ινομυωμάτων και την ανακούφιση από τα συμπτώματα. Είναι ορμονική θεραπεία με αντισυλληπτικά και προγεσταγόνα – ενδομήτριο ορμονικό σπείραμα ή αγωνιστές GnRH. Υπό έρευνα είναι τα SPRMs που είναι ειδικοί τροποποιητές των υποδοχέων της προγεστερόνης, δρουν στο ενδομήτριο μειώνοντας αισθητά την διάρκεια και την σοβαρότητα των αιμορραγιών και μειώνουν το μέγεθος των ινομυωμάτων. Η φαρμακευτική θεραπεία εφαρμόζεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα διότι προκαλεί φαρμακευτική εμμηνόπαυση και πέρα από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και μείωση της οστικής μάζας. Επιπλέον, η φαρμακευτική θεραπεία δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε γυναίκες που επιθυμούν εγκυμοσύνη.

Η χειρουργική αφαίρεση των ινομυωμάτων – ινομυωματεκτομή μπορεί να  γίνει είτε με ανοιχτό χειρουργείο – λαπαρατομία, είτε λαπαροσκοπικά και εξαρτάται από τον αριθμό, το μέγεθος και τη θέση των ινομυωμάτων. Η λαπαροσκοπική αφαίρεση έχει σαφώς πλεονεκτήματα έναντι της λαπαρατομίας στο χρόνο νοσηλείας, το μέγεθος των τομών και στο χρόνο ανάρρωσης. Επιπλέον, υπάρχει η τεχνική S.P.L. (Single Port Laparoscopy) κατά την οποία η όλη επέμβαση πραγματοποιείται από ένα και μοναδικό σημείο εισόδου στην κοιλιά, τον ομφαλό, συνεπώς δε μένει κανένα απολύτως σημάδι. Η μέθοδος έχει πολλά πλεονεκτήματα, διότι απαιτεί μικρότερης διάρκειας αναισθησία, έχει ταχύτερη ανάρρωση και άριστο αισθητικό αποτέλεσµα, εφόσον δεν υπάρχουν καθόλου τομές.

Τα υποβλεννογόνια ινομυώματα, τα οποία βρίσκονται κάτω από την ενδομητρική στιβάδα, την εσωτερική στιβάδα της μήτρας, την οποία απωθούν προς την ενδοητρική κοιλότητα και προβάλλουν μέσα στη μήτρα, μπορούν να αντιμετωπιστούν με υστεροσκοπική ινομυωματεκτομή, μια μέθοδο ελάχιστα επεμβατική κατά την οποία δεν απαιτείται καμία απολύτως τομή και δεν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί νοσηλεία.

Έτσι μια γυναίκα μπορεί να μείνει έγκυος 4 με 6 μήνες μετά την επέμβαση αφαίρεσης ινομυώματος και σε κάποιες περιπτώσεις όπως αφαίρεση μισχωτού ινομυώματος η εγκυμοσύνη επιτρέπεται και πιο σύντομα. 

Σε γυναίκες που έχουν ολοκληρώσει την οικογένεια τους και δεν επιθυμούν να τεκνοποιήσουν μπορεί να γίνει υστερεκτομή, αφαίρεση δηλαδή της μήτρας. Ωστόσο, υπάρχει μια νέα τεχνική, που επιτρέπει τη διατήρηση της μήτρας ακόμα και αν οι γυναίκες δεν επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά. Η τεχνική αυτή είναι ο αρτηριακός εμβολισμός του ινομυώματος και τα πλεονεκτήματα του είναι η αποφυγή αφαίρεσης της μήτρας και η ταχύτερη ανάρρωση. Γίνεται έγχυση μικρών σωματιδίων στις αρτηρίες των ινομυωμάτων επιφέροντας τη νέκρωσή τους και αποτελεί σήμερα την πλέον ανεπτυγμένη μη χειρουργική τεχνική.

Μια ακόμα νέα θεραπευτική τεχνική πολλά υποσχόμενη και λιγότερο επιθετική από τον εμβολισμό είναι και η θεραπεία με εστιασμένους υπέρηχους (FUS).

Γυναίκες, οι οποίες δεν επιθυμούν να τεκνοποιήσουν και δεν επιθυμούν τη φαρμακευτική ή χειρουργική αντιμετώπιση, μπορούν να δοκιμάσουν φυσικούς τρόπους ανακούφισης των συμπτωμάτων, όπως το πράσινο τσάι, οι ίνες λιναριού, βότανα όπως χαμομήλι, μελισσόχορτο, τζίντζερ, κρανιά πασιφλώρα, τα οποία έχουν σπασμολυτική δράση, βότανα όπως βασιλικός και ginseng, τα οποία ενισχύουν το ενδοκρινολογικό σύστημα, βελτίωση των διατροφικών συνηθειών με μείωση των ζυμαρικών και του λευκού ψωμιού ή βελονισμό.

Η επιλογή κάθε γυναίκας για τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος θα πρέπει να γίνεται πάντα ύστερα από σωστή ενημέρωση από τον γυναικολόγο της με σεβασμό στις επιθυμίες και τις ανάγκες της ίδιας.